Cypripedium reginae

Walter 1788
Podrodzina: Cypripedioideae
Foto: © Pascal Lambe. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Cypripedium reginae

Synonim: Cypripedium album Aiton, Cypripedium spectable Salisbury, Cypripedium canadense Michaux, Cypripedium reginae Walter var. album (Aiton) Rolfe, Calceolum reginae (Walter) Nieuwland, Cypripedium hirsutum (Farwell) Miller forma album (Aiton) Hoffman 

Występowanie:

Północna Ameryka i prawdopodobnie Chiny oraz Meksyk. Wiadomo, że te rośliny występują w Kanadzie od Nowej Fundlandii na zachód do Saskatchewan oraz na północnym wschodzie Stanów Zjednoczonych, sięgając na południe aż do Północnej Karoliny, a na zachodzie do Missouri. Rośliny spotykano także w pobliżu Monterey w stanie Nuevo Leon w północno-wschodnim Meksyku, ale nam nie udało się potwierdzić tych doniesień. Są doniesienia, że pochodzą z zachodnich Chin, ale brak szczegółów dotyczących lokalizacji siedlisk i ich wysokości. Rośliny te rosną zwykle na obojętnych lub lekko kwaśnych glebach lub na obrzeżach omszałych, lesistych bagien i moczarów.   

Klimat:

Zanotowane skrajne temperatury to 42°C i -37°C.
Średnia wilgotność waha się od 60% latem do ponad 70% jesienią i zimą.
Opady od 25 mm w styczniu do 112 mm w czerwcu.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 5,6/-14,4°C w styczniu do 28,3/17,2°C w lipcu.
Okres kwitnienia: Od marca do lipca z maksimum przypadającym w maju.

Uwagi różne:

Okres kwitnienia podawany w danych klimatycznych pochodzi z raportów hodowców. W naturze, na obszarach położonych bardziej na południu rośliny kwitną wiosną lub na początku lata, natomiast w rejonach bardziej na północ kwitną dopiero w połowie lata. Niektóre osoby mają problemy alergiczne lub nawet toksyczne reakcje po kontakcie z tymi roślinami. Jest to powodowane przez substancje chemiczne wydzielane przez gruczołowe włoski na pędach i liściach. Ofiary takich reakcji podają, że nasilenie podrażnienia wzrasta w okresie wzrostu, osiągając maksimum w okresie pojawiania się owocni.  

Uwagi dotyczące hybryd:

Liczba chromosomów wynosi 2n = 20 (Humphery, 1934; Löve i Löve, 1961; Löve i Simon 1968), 2n = 22 (Hoffman, 1929, 1930). W roku 1987 Carson E. Whitlow z Adel, Iowa zarejestrował krzyżówkę C. reginae i C. calceolus var. pubescens jako C. X Genesis.  

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Jest to wysoka, osiągająca 36-90 cm silna roślina naziemna, której nowe przyrosty mogą być bardzo oddalone od siebie na sztywnym, pełzającym kłączu. Na zdrowych roślinach często pojawia się więcej niż jeden nowy przyrost, co powoduje, że rozrastają się w duże kępy. Jak już wcześniej wspomniano, wielkość rośliny może być w pewien sposób kontrolowana ilością światła, bo przy jego większej ilości rośliny są mniejsze.  

Pseudobulwy/łodyga:

Ma 36-90 cm wysokości. Wyprostowane, ulistnione pędy często są skręcone i pokryte gruczołowymi włoskami na całej długości. 

Liście:

Wzdłuż pędu jest 3-7 dość rzadko rozmieszczonych, ostro zakończonych, owalnych do eliptyczno-lancetowatych liści. Mają 10-25 cm długości i 6,4-15,0 cm szerokości, a ich dolne części zawijają się, obejmując pęd. Liście są mocno żebrowane, mają 5-7 podłużnych, wachlarzowatych fałd i są z rzadka pokryte gruczołowatymi włoskami, występującymi przy brzegach i wzdłuż nerwów.  

Kwiatostan:

Krótki kwiatostan wyrasta na szczycie pędu. Szypułka każdego kwiatu jest okryta dużą, prostą, podobną do liścia osłonką. 

Kwiaty:

Na każdym kwiatostanie mogą pojawić się kolejno nawet 4 okazałe, pachnące kwiaty, ale zwykle rozwinięty jest jeden lub dwa kwiaty w tym samym czasie. Kwiaty mogą mieć prawie 10 cm długości i są dość zmienne w kolorystyce. Płatki obu okółków są zwykle woskowo-białe, podczas gdy prawie cała biała warżka jest z przodu poznaczona szkarłatno-karmazynowymi lub różowymi plamami. Ten kolor może być bardziej intensywny na roślinach uprawianych w jaśniejszym świetle. Warżka w kształcie kieszeni ma 5 cm długości, płaskie, pionowe, białe bruzdy i często ma żyłkowania w kolorze różowym lub purpurowym. Jajokształtna podstawa komory pyłkowej jest zabarwiona na żółto z czerwonymi plamkami. Choć bardzo rzadko, to jednak można spotkać klony o całkowicie białym kolorze.  

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina gruntowa o ciepłych/zimnych  wymaganiach temperaturowych.

Średnia temperatura latem wynosi w dzień 25-28°C, w nocy 14-17°C, co daje dobową różnicę rzędu 11°C. Rośliny są w stanie znieść kilkugodzinne temperatury osiągające 32°C lub więcej, ale musi być zapewnione nocne ochłodzenie.  

Światło:

40000-50000 luksów. W naturze spotyka się rośliny rosnące na torfowiskach w pełnym słońcu, a także na obrzeżach lasów w częściowym cieniu. Rosną jednak zwykle wzdłuż strumieni lub moczarów, a więc są ochładzane przez podziemne wody. Uprawianym roślinom trudno jest zapewnić pełne nasłonecznienie z równoczesnym utrzymaniem korzeni w chłodzie, więc zwykle sadzi się je tak, aby były wystawione na pełne słońce przez 2-3 godziny wczesnym rankiem, a przez pozostałą część dnia należy zapewnić 50% cienia. Te, które rosną na jaśniejszych stanowiskach są zwykle niższe, mają jaśniejsze liście i mocniej wybarwioną kieszonkę, która może być nawet prawie czerwona, jeżeli rośnie w pełnym słońcu. Hodowcy podają, że siewki rosnące w pełnym słońcu zakwitają wcześniej, czasem nawet już w 2 lata po wysadzeniu.  

Podlewanie:

Rośliny rosną na moczarach, w lasach na obrzeżach bagien lub wzdłuż strumieni. Zawsze spotyka się je tam, gdzie jest stały dostęp wody pozwalający utrzymać korzenie w wilgoci i chłodzie. Rośliny uprawiane w doniczkach ustawia się zwykle na podstawkach lub tacach z wodą, aby zapewnić konieczną stałą wilgoć. Jeżeli rośliny posadzone są w ogrodzie, należy im stworzyć sztuczne bagno, którego opis można znaleźć w sekcji PODŁOŻE.  

Nawożenie:

Zrównoważony, kompletny nawóz zawierający zarówno makro i mikroelementy, np. NPK 7-7-7 lub 7-9-5, powinien być stosowany w stężeniu 1/4-1/2 zalecanej dawki dla zwykłych roślin ozdobnych i należy go stosować co 2-3 tygodnie, jeżeli roślina jest uprawiana w podłożu nieorganicznym. Po pierwszych 6 tygodniach wzrostu jego stężenie należy stopniowo zmniejszać. Przed podlaniem nawozem podłoże w doniczce powinno być przepłukane bieżącą wodą w ilości równej dwukrotnej objętości doniczki. Jeżeli stosowano zbyt duże dawki nawozów lub sole odłożyły się w podłożu, to końcówki liści zaczną brązowieć i uschną. Aby jeszcze skomplikować tę kwestię, warto dodać, że takie same symptomy mogą być spowodowane przez cokolwiek innego, co nie podoba się roślinie. William Steele z Laboratoriów Spangle Creek w swoich poradach dla nabywających siewki radzi, aby unikać nawozów, w których głównym źródłem azotu jest mocznik, ponieważ mocznik jest trucizną dla młodych roślin C. reginae. Zaleca się stosowanie wysokoazotowego nawozu na początku sezonu, gdy rośliny aktywnie rosną, a następnie przejść na nawóz wysokofosforowy lub "bloom booster" w drugiej połowie sezonu, aby wzmocnić rośliny przed okresem uśpienia i aby polepszyć kwitnienie w następnym roku.  

Podłoże:

Hodowcy podają, że najlepsze wyniki osiąga się, używając wyłącznie perlitu w plastikowych doniczkach. Drugie miejsce zajmuje gruby piasek ogrodniczy zawierający kanciaste ziarna o średnicy do 0,4 cm. Inni podają, że dobre wyniki daje także stosowanie gleby łąkowej o pH około 6,5, jeszcze inni odnoszą sukcesy, stosując mieszaninę perlitu i piasku, a także grubego wermikulitu i piasku. Niezależnie jednak od stosowanego podłoża, rośliny uprawiane w doniczkach powinny być umieszczone na podstawkach z wodą, aby utrzymać stale wilgotne podłoże, a najniższe korzenie powinny właściwie stale być w wodzie. Rośliny uprawiane w rejonach, gdzie zimy są na tyle chłodne, że można zapewnić konieczne warunki w czasie uśpienia, mogą rosnąć na sztucznych bagnach. Takie bagnisko można wykonać, kopiąc dół o głębokości około 30 cm i wykładając go folią ogrodniczą. Dla umocowania należy wykonać obramowanie z desek o szerokości 15 cm. Górna część wykopu i góra obramowania powinny być na tym samym poziomie, co otaczający teren. Drugą taką samą ramę mocuje się na pierwszej. Folię należy tak ułożyć, aby jej brzegi leżały ponad niższą ramą, pod spodem górnej wychodząc na otaczający teren. Należy sprawdzić, czy folia nie przecieka, wypełniając dół wodą. Jeżeli nie ma wycieków, wybraną ziemię należy zmieszać z organicznymi składnikami, takimi jak kompost, liście, torf, itp. i umieścić z powrotem w wykopie. Należy dodać górną warstwę torfu. Najlepszy jest czarny torf pochodzący z dennej warstwy, o ile jest dostępny. Storczyki sadzi się w górnej 5-centymetrowej warstwie torfu, gdzie ich korzenie są stale wilgotne, ale same rośliny nigdy nie są pod wodą. Jesienią można dodać około 30 cm liści dla polepszenia izolacji przed wyjątkowo niskimi temperaturami. Te liście rozłożą się w ciągu następnej wiosny i przed latem praktycznie znikną. Na większości obszarów deszcz powinien utrzymać "bagno" odpowiednio mokre, ale na niektórych obszarach, w okresie suchej, letniej pogody może być konieczne dodanie wody.  

Wilgotność powietrza:

65-75% przez większość roku, spadając do prawie 60% przez kilka wiosennych miesięcy. Wysoka wilgotność jest konieczna w uprawie tego gatunku. Jeżeli jest uprawiana w rejonach, gdzie po południu wilgotność spada zwykle poniżej 50%, to należy rośliny uprawiać w szklarni lub w innym miejscu, gdzie wilgotność będzie wyższa.  

Okres spoczynku:

Średnia temperatura w zimowy dzień to -6 do -3°C, w nocy -14 do -11°C, co daje różnicę dobową 8-9°C. Dzięki naturalnej izolacji zapewnianej przez wyschnięte trawy i inne rośliny oraz dzięki pokrywie śniegu w ciągu prawie całej zimy, w warstwie nieco poniżej powierzchni bagien temperatura utrzymuje się w pobliżu lub nieco poniżej 0°C nawet podczas ostrych mrozów. W tym środowisku nie zamarzają pąki wzrostowe, a korzenie mają stały dostęp do wilgoci. Po 3-4 miesiącach wzrostu rośliny potrzebują okresu zimowego spoczynku w niskich temperaturach. Roślinom należy zapewnić temperatury 0-4°C oraz trzymać je w ciemności przez co najmniej 3 miesiące. Dla roślin uprawianych na rabatach lub w sztucznych bagnach w zimniejszych rejonach, takie warunki można zapewnić przez pozostawienie ich na miejscu i zastosowanie 30 cm warstwy liści, słomy lub innej mierzwy. W cieplejszych rejonach rośliny powinny być trzymane w lodówkach po wcześniejszym podlaniu podłoża w doniczce, a następnie zamknięciu w mocnym plastikowym worku do mrożenia. Przed zamknięciem wszystkie korzenie na powierzchni powinny zostać przykryte, aby nie wyschły i nie obumarły w czasie zimnego okresu spoczynku. Wszystkie rośliny, niezależnie od tego w jaki sposób są uprawiane, w czasie zimowego uśpienia powinny być okazjonalnie nawadniane, aby uchronić korzenie przed wyschnięciem.